Od 20.09 do 26.09.2020 r trwa Tydzień Zakazanych Książek to coroczne wydarzenie mające na celu zachowanie wolności słowa, wolności czytania i zaprzestania cenzury w literaturze i sztuce. Wywodzi się ze Stanów Zjednoczonych (Banned Books Week) i jest ściśle związany z pierwszą poprawką do amerykańskiej Konstytucji, która mówi o wolności słowa.
Lista 10 najczęściej cenzurowanych książek XX wieku:
1. Grona gniewu – John Steinbeck [1939]- książka była przez jakiś czas zakazana w stalinowskiej Rosji, ponieważ partia komunistyczna uznała, że nie byłoby słuszne wypuszczać w obieg książkę, w której nawet najbiedniejszych Amerykanów stać na samochód. Steinbeckowi grożono śmiercią, a FBI objęło go obserwacją. Wiele bibliotek umieściło tę książkę na liście książek zakazanych, a w wielu miastach Ameryki palono ją publicznie.
2. Kochanek Lady Chatterley – David Herbert Lawrence [1928]- książka spotkała się z ostrą krytyką cenzorów i wywołała skandal w purytańskim społeczeństwie Anglii. Lawrence ukazuje w powieści namiętne i zmysłowe uczucie w pozbawiony pruderii i niezwykle odważny sposób.
3. Rzeźnia numer pięć czyli Krucjata dziecięca, czyli Obowiązkowy taniec ze śmiercią – Kurt Vonnegut [1969] – w 1973 roku decyzją rady pedagogicznej liceum w Drake w Północnej Dakocie trzydzieści dwie kopie „Rzeźni numer pięć” ze szkolnej biblioteki zostały spalone, jako nieodpowiednie dla młodego czytelnika.
4. Zabić drozda – Harper Lee [1960] – słynna powieść zakazana w USA (Minnesocie i Teksasie), a także w innych krajach, przede wszystkim ze względu na rasistowskie obelgi znajdujące się w książce.
5. Fahrenheit 451 – Ray Bradbury [1953] – książka przez 13 lat była sprzedawana w wersji ocenzurowanej przez wydawcę, gdzie zmieniono treść ponad 75 fragmentów. W 1998 r. usunięta z listy lektur w Missisipi za bluźnierstwo. Cenzurę zniesiono po protestach uczniów i rodziców. Ironią losu jest, że książka porusza temat cenzury i palenia książek.
6. Buszujący w zbożu – Jerome David Salinger [1951] – W 1957 r. australijski urząd celny skonfiskował przesyłkę zawierającą m.in. „Buszującego w zbożu”, która miała być prezentem dla australijskiego rządu od ambasadora USA. W latach 1961-1982 książka była zakazana w szkołach i amerykańskich bibliotekach. Książka wzbudza kontrowersje z powodu wulgarnego języka, nawiązań seksualnych, dewaluacji wartości rodziny.
7. Zwrotnik Raka – Henry Miller [1934] – książka została w USA zakazana na 27 lat (1934-1961) ze względu na wątki erotyczne, wulgarny język.
8. Nagi Lunch – William Burroughs [1959] – książkę uznano za obsceniczną w Bostonie w latach 60. XX w.
9. Ulysses – James Joyce [1922] – książka zakazana w Wielkiej Brytanii w latach 30. oraz w Australii w latach 30. i 40. XX w. Chwilowo była też zakazana w USA ze względu na treści o charakterze seksualnym.
10. Rok 1984 – George Orwell [1949] – była zakazywana wielokrotnie za treść komunistyczną i odniesienia o charakterze seksualnym. W roku 1950 zakazano jej w ZSRR. Natomiast w 1981 r. na Florydzie ze względu na… prokomunistyczny wydźwięk. Była to stosunkowo częsta przyczyna zakazywania książki w amerykańskich szkołach, argumenty takie podnosili rodzice, ale i duchowni oraz dyrektorzy.
Źródła: ksiazki.pl, lubimyczytac.pl