4 grudnia górnicy obchodzą swoje święto. Zachęcamy do zapoznania się z ciekawostkami związanymi ze świętem!

Czako – górnicza czapka

Czako to górnicza czapka (z niemieckiego „tschako”, z węgierskiego „csákó”), element galowego munduru górniczego.  

Czapka ma wysokość 12,5 cm. Jest wysoka, sztywna i ma płaskie denko wykonane z tektury. Obciągnięta jest czarną krepą. 

Kupla, czyli górnicze godło Z przodu – na samym środku górniczej czapki – znajduje się kupla, czyli górnicze godło.

W godle widać skrzyżowane narzędzia: perlik (młot) i żelazko (krótki kilof), otoczone wieńcem laurowym. Są to narzędzia, które górnicy wykorzystywali do rozbijania węgla i rud.

Żelazko to klina, ma od 12 do 30 centymetrów, z jednej strony ma ostre zakończenie, z drugiej płaskie, aby móc uderzać w nie młotkiem. To jedno z najstarszych narzędzi górniczych.

Perlik (nazywany także pyrlikiem) młotek o łukowatym kształcie, którego używano do pobijania żelazka.

Ten symbol pojawia się także na guzikach munduru. Co ciekawe, w stroju galowym jest 29 guzików. To liczba upamiętnia św. Barbarę (patronkę górników), która umarła śmiercią męczeńską właśnie w wieku 29 lat.

 Kolory pióropuszy na górniczych czapkach

Z lewej strony czako jest pióropusz zrobiony z kogucich piór o długości 22 centymetrów. Kiedyś pełnił on funkcję miotełki, którą górnik wymiatał drobny gruz z otworów strzałkowych. Nie wszyscy wiedzą, że kolor kogucich piór ma swoje znacznie.

Kolor pióropusza na czako oznacza rangę górnika: 

• Zielony – kolor przeznaczony dla dyrektorów generalnych górnictwa.
• Biały – kolor, który noszą technicy, inżynierowie i dyrektorzy górniczy.
• Czarny – kolor dla aspirantów i górników.
• Czerwony – kolor dla członków orkiestry górniczej.
• Biało-czerwony – przeznaczony dla kapelmistrza orkiestry górniczej.

Zwyczaj obchodzenia Barbórki jest praktykowany od początku XIX w. Wykształcił się na obszarze zindustrializowanej części Górnego Śląska, na którym wciąż jest pielęgnowany i podtrzymywany w formie wykształconej prawie 200 lat temu. Obchodzenie Barbórki jest częścią szerszego zjawiska – kultu św. Barbary.

Czy wiecie, że:

– Święta Barbara ma też swoją roślinę – gorczycznik pospolity, potocznie nazywa się ją „zielem świętej Barbary” lub „barbarką”,

– 4 grudnia wkłada się ziarenka zboża i gałązki czereśni lub wiśni do wody, mają one zakwitnąć do Bożego Narodzenia i są nazywane gałązkami św. Barbary,

– Święta Barbara jest patronką nie tylko górników, patronuje również hutnikom, marynarzom, rybakom, żołnierzom, kamieniarzom, więźniom oraz wielu innym zawodom.

Życzymy miłego dnia 😊!

Źródło: rmf24.pl/ciekawostki, wiadomosci.onet.pl